Σελίδες

Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2011

GUY DEBORD-(ΓΚΥ ΝΤΕΜΠΟΡ)

"Bene vixit is , qui potuit , cum voluit mori : Όποιος μπόρεσε να πεθάνει όποτε το ήθελε , έζησε μία καλή ζωή". Ιδού μία έξοχη απόφανση του Ποπύλιου Σύρου , η οποία κάλλιστα θα μπορούσε αν την αντιστρέψουμε να συνοψίσει τον βίο του Γάλλου θεωρητικού και επαναστάτη Guy Debord . Όποιος έζησε μια καλή ζωή, μπόρεσε να πεθάνει όποτε το ήθελε . Πράγματι ο Debord έζησε μια καλή ζωή , μια πλούσια ζωή . Και πράγματι μπόρεσε να πεθάνει όποτε το ήθελε . Ήδη από την εφηβεία του θέλησε να είναι ένας διαλεκτικός , ένας άνθρωπος της υπέρβασης , του ξεπεράσματος . Οι σταθμοί του βίου του και του έργου του - πάντα αξεχώριστα στην περίπτωσή του-δείχνουν ότι θέλησε και μπόρεσε να υπερβεί τις κυρίαρχες συμβάσεις των καιρών του , θέλησε και μπόρεσε να υπερβεί όσους δεσμούς -είτε συναισθηματικούς είτε κοινωνικούς-απείλησαν την ελευθερία του, την οποία ήθελε αδιαπραγμάτευτη και , κυρίως , πρακτική , συγκεκριμένη , και όχι αφηρημένη όπως καμώνονται ότι τη θέλουν τόσοι και τόσοι κατ' επίφασην υπέρμαχοί της -θέλησε και μπόρεσε να υπερβεί τις δεσπόζουσες και παντοδύναμες τότε , αυταπάτες μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου - τέλος , να υπερβεί τον ίδιο τον θάνατο , αρνούμενος να υποταγή στην αυθεντία του ("και ο θάνατος δεν θα 'χει πια εξουσία..."τραγούδησε κάποτε ο ποιητής Dylan Thomas) , αρνούμενος την αυθαιρεσία του θανάτου , αρνούμενος την ασχήμια του . Κάνοντας την στιγμή του θανάτου του ένα ακόμη ορόσημο του βίου και του έργου του . Κάνοντας την αυτοκτονία του μιαν όμορφη ευγενική χειρονομία , όπως είπε η πρώτη γυναίκα του , η Michele Bernstein , ένα όμορφο ευγενικό δώρο , όπως είπε η τελευταία σύντροφος της ζωή του , η Alice Becker-Ho .
(Γ.Ι. ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ , Guy Debord , Printa-Εκ βαθέων , 2001 , Σελ . 19-20 .)     

Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011

Τα Σταυροδρόμια του Λαβύρινθου.

          Δεν θα μπορούσα να ανοίξω αυτό το blog χωρίς να αναρτήσω πρώτα από όλα , κείμενο του Κορνήλιου Καστοριάδη . "Τα Σταυροδρόμια του Λαβυρίνθου" είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του και το κείμενο που ακολουθεί είναι μέρος του προλόγου :
      "Μέσα στον κόσμο της ζωής μπορούμε να ρωτήσουμε , και να ρωτάμε γιατί...; ή τι είναι...; Η απάντηση είναι πολλές φορές αβέβαιη . Τι είναι αυτό το λευκό αντικείμενο εκεί κάτω ; Είναι ο γιος του Κλέωνος , λέει ο Αριστοτέλης , "...τούτω δε [το λευκό αντικείμενο] συμβέβηκεν υιώ Κλέωνος είναι".(Αριστοτέλης , Περί ψυχής , ΙΙΙ , 1,425α, 26-27). Δεν ρωτάμε όμως αυτό που ρωτάει ο Αριστοτέλης : τι είναι οράν , τι είναι αυτό που βλέπουμε , τι είναι αυτός που βλέπει ; Ακόμα λιγότερο ρωτάμε : τι είναι αυτό το ίδιο το ερώτημα και το ερώτημα εν γένει ; 
         "Μόλις το ρωτήσουμε αυτό , η περιοχή αλλάζει . Δεν είμαστε πια μέσα στον κόσμο της ζωής , μέσα στο τοπίο που μένει σταθερό και αδιατάρακτο κι όταν ακόμα το αναστατώνει η πιο βίαιη κίνηση , στο οποίο θα μπορούσαμε να περιφέρουμε το βλέμμα μας σύμφωνα μ' ένα διατεταγμένο πριν-μετά . Το φως του κάμπου χάθηκε , τα βουνά που προσδιόριζαν τα όριά του δεν βρίσκονται πια εκεί , το αρίφνητο γέλιο της ελληνικής θάλασσας δεν ακούγεται πια . Τίποτα δεν είναι απλώς τοποθετημένο δίπλα σε κάτι άλλο , το πιο κοντινό είναι το ποιο μακρινό , οι διακλαδώσεις δεν διαδέχονται πια η μία την άλλη , υπάρχουν συγχρόνως και η μία εισχωρεί στην άλλη . Η είσοδος του Λαβύρινθου είναι αμέσως ένα από τα κέντρα του , ή μάλλον δεν ξέρουμε πια αν είναι κέντρο , τι είναι κέντρο . Σκοτεινές στοές εκτείνονται προς όλες τις κατευθύνσεις , μπερδεύονται με άλλες που έρχονται ποιος ξέρει από που και που ίσως δεν οδηγούν πουθενά . Δεν έπρεπε να δρασκελίσουμε το κατώφλι αυτό , έπρεπε να μείνουμε απ' έξω . Αλλά δεν είμαστε πια καν βέβαιοι αν δεν το έχουμε ανέκαθεν δρασκελίσει  , αν οι κίτρινες και λευκές κηλίδες των ασφοδέλων , που επανέρχονται κάπου κάπου να μας ταράξουν , έχουν ποτέ υπάρξει αλλού και όχι μόνο στην εσωτερική πλευρά των βλεφάρων μας . Η μοναδική εκλογή που μας απομένει είναι να χωθούμε στη μια στοά κι όχι στην άλλα , χωρίς να ξέρουμε που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν , ούτε αν μας ξαναφέρνουν εσαεί στο ίδιο αυτό σταυροδρόμι ή σ' ένα άλλο εντελώς πανομοιότυπο . 
        "Σκεφτόμαστε δεν σημαίνει βγαίνουμε από το σπήλαιο , ούτε ότι αντικαθιστούμε την αβεβαιότητα των σκιών με τα ευδιάκριτα περιγράμματα των ίδιων των πραγμάτων , το τρεμουλιαστό φέγγος μιας φλόγας με το φως του αληθινού ήλιου . Σημαίνει μπαίνουμε στον Λαβύρινθο , πιο συγκεκριμένα κάνουμε να είναι και να φαίνεται ένας Λαβύρινθος , ενώ θα μπορούσαμε να είχαμε μείνει "ξαπλωμένοι ανάμεσα στα λουλούδια , ατενίζοντας τον ουρανό" (Rilke, Immer wieder...).Σημαίνει χανόμαστε μέσα στις στοές , που υπάρχουν μόνο επειδή τις σκάβουμε ακούραστα εμείς , περιστρεφόμαστε στο βάθος ενός αδιεξόδου του οποίου η είσοδος έχει κλείσει πίσω από τα βήματά μας - ώσπου η περιστροφή αυτή να ανοίξει ανεξήγητα βατές ρωγμές στο εσωτερικό τοίχωμα . 
          "Ασφαλώς , κάτι σημαντικό ήθελε να δηλώσει ο μύθος όταν παρουσίαζε τον Λαβύρινθο ως έργο του Δαιδάλου , ενός ανθρώπου ."  (Κορνήλιος Καστοριάδης , Τα Σταυροδρόμια του Λαβυρίνθου, Ύψιλον/βιβλία , σελ.7-8) 
              

Η μοναχική γραφή .

Εδώ και μερικά χρόνια άρχισα να γράφω κάποιες σκέψεις μου στο χαρτί . Όχι γιατί ήθελα ή θέλω να γίνουν γνωστές , αλλά γιατί θέλω να υπάρχει κάτι από μένα όταν δεν θα υπάρχω εγώ . Δυστυχώς όμως , η μόρφωση που έχω δεν μου επιτρέπει να φτιάχνω αυτό που λέμε "έναν καλό γραπτό λόγο". Έτσι άρχισα να γράφω κείμενα , αντιγράφοντας μεγάλους φιλόσοφους , ή διανοητές με στόχο να κάνω περισσότερο γνωστά τα κείμενά τους , όσο μπορώ . Τώρα πλέον με το "γράψε - γράψε" πιστεύω πως μπορώ να κάνω εντελώς δικά μου κείμενα , χωρίς να αντιγράφω φράσεις και λέξεις , επηρεασμένος όμως πάντα από τους διανοητές που μελέτησα και συνεχίζω να μελετώ . Σε αυτό το blog λοιπόν , θα αναρτώ αποσπάσματα από τα κείμενα που έχω μελετήσει , αυτούσια και με την κατάλληλη παραπομπή , ώστε αν κάποιος θέλει να μπορεί να βρει το βιβλίο και να ψάξει περισσότερο . Αν πάλι δεν τα διαβάσει κανείς που είναι και το πιθανότερο , θα συνεχίσω αυτό που λέει και ο τίτλος : τη μοναχική γραφή .
 Ξεκαθαρίζω πως δεν είμαι συγγραφέας αλλά "αντιγραφέας" και δεν ντρέπομαι καθόλου γι' αυτό αφού δεν παρουσιάζω τίποτε ως δικό μου αλλά και ούτε παραποιώ ή αλλάζω αυτά που είναι γραμμένα στο βιβλίο από το οποίο προέρχονται .